Dwór Stryszów - wernisaż wystawy „Świątki Jana Malika”

Od 30 września do 3 grudnia br. w Dworze Stryszów będzie można zwiedzać wystawę pt. „Świątki Jana Malika”, która jest prezentacją  znaczącej części  rzeźbiarskiego dorobku tego krakowskiego artysty..

Jan Malik z wykształcenia był muzykiem, skrzypkiem Orkiestry Opery Krakowskiej. Z jej zespołem związał niemal całe swoje życie zawodowe (lata 1969 – 2012). Obdarzony wieloma talentami spełniał się nie tylko jako profesjonalny instrumentalista o wielkiej wrażliwości muzycznej, wyczulony jednocześnie na świat dźwięków słyszalnych wśród górskiej przyrody i pasterskich zaśpiewów. Obok muzyki,  oddawał się wielu pochłaniającym go pasjom; rzeźbieniu miniaturowych świątków  (tak  nazywał  swoje prace), poezji, rysunkowi piórkiem oryginalnych ilustracji do własnych wierszy, swoistych  poetyckich komentarzy, do których komponował muzykę  w formie pieśni  wykonywanych przez siebie w plenerze.

Zajmował się  też  szopkarstwem (głównie jako teatrzykiem jasełkowym), parał się również fotografią. Z upodobaniem utrwalał górską scenerię  i łąkowe ziela,  w  ich tło  wkomponowywał swoje rzeźby, wracające tym sposobem do miejsc inspirujących ich narodziny. Jan Malik był  bowiem wielkim miłośnikiem gór, zwłaszcza Beskidów, Gorców i Spisza, których drogi i bezdroża znał, po których wędrował jako przewodnik PTTK.

Sztuka Jana Malika jest głęboko religijna. Wyrosła z „mocno zakorzenionej wiary” wyniesionej z rodzinnego domu i zachowanej do końca życia, utrwalanej na solidnym  biblijnym fundamencie, wzrastającej w miejscu,  z którego pochodził i do którego wracał. Urodził się bowiem  „na Zwierzyńcu”, w malowniczej krakowskiej dzielnicy rozłożonej u podnóża wzgórza błogosławionej Bronisławy, zwieńczonego  Kopcem Kościuszki. 

Rzeźbiarską spuściznę Jana Malika trudno sklasyfikować. Czy jest to sztuka ludowa? Przemyślana, często ukryta symbolika i obfitość znaczeń dotykających głębokich, teologicznych treści nie pozwalają zaszeregować tych miniatur do dzieł ludowego rzemiosła. Prace  artysty  wyróżnia  zdecydowanie indywidualny styl. Plastyczny wyraz jego „świątków” jest oczywistym efektem poetyckiej wyobraźni i fascynacji inspirującymi go strukturami muzycznymi klasyków gatunku ale też podziwianej symfonicznej spuścizny Gustawa Mahlera czy też Henryka Góreckiego.

Niewyczerpanym źródłem pomysłów był świat przyrody, zwłaszcza górskiej dostarczającej doznań wizualnych i słuchowych. Stąd przetwarzanie jej odgłosów  w grze na prościutkiej fujarce lub okarynie, z którymi  wychodził w plener akompaniując odgłosom flory i fauny.

Miniatury Jana Malika powstawały jako rodzaj przekładów na język plastyczny poetyckich strof i niełatwych do wysłowienia refleksji teologicznej natury. Tworzą często przemyślane przez artystę cykle nazywane roboczo traktatami (ponieważ traktują o poważnych problemach teologicznych) lub misteriami.
(Fragment tekstu  Bronisławy Gumińskiej)

Wystawa potrwa do 3 grudnia.

Dwór w Stryszowie 
Oddział Zamku Królewskiego na Wawelu
Stryszów 508
34-146 Stryszów
https://dwor-stryszow.pl/34-146 Stryszów

wtorek–piątek 9:00–16:00, ostatnie wejście 15:30
sobota, niedziela, święta pracujące 9:00–17:00, ostatnie wejście 16:30
poniedziałek–nieczynne